Het partijkartel, je kent het wel

Thijs Niemantsverdriet | BNR

Nu kun je deze twee benoemingen niet over één kam scheren. Voor Marcouch geldt: burgemeesters worden al geruime tijd niet meer in Haagse achterkamertjes benoemd. De PvdA is in Arnhem de zevende fractie. Dus eventjes een baantje regelen via de partij? Ik denk het niet. Voor afgezwaaide politici geldt tegenwoordig: het is niet goed of het deugt niet. Hebben ze snel een nieuwe betrekking, dan komt dat door de baantjescarrousel. Zitten ze nog steeds thuis met wachtgeld, dan zijn het zakkenvullers.

Bij Van Dam en de NPO kun je wel vraagtekens plaatsen. Hier was het kabinet - waar Van Dam deel van uitmaakt - veel nauwer bij betrokken. Premier Rutte gaf persoonlijk zijn zegen dat Van Dam per 1 september weg mag ook als er dan nog geen nieuwe regering zit. Ook is het nogal ongebruikelijk dat bewindslieden al een baan regelen voordat ze zijn uitgeregeerd. Bovenal getuigt Van Dams benoeming van een gebrek aan politieke sensitiviteit: een politicus van de PvdA (dé partij van de baantjescarrousel) gaat aan de slag bij de Publieke Omroep (dé organisatie van de baantjescarrousel).

Het is waar: in de Nederlandse politiek worden nogal wat functies verdeeld op basis van partijlidmaatschap. Op belangrijke posten krijg je dus niet de beste bestuurders maar de trouwste partijsoldaten en vergadertijgers. Het zou best gezond zijn voor de democratie als dat verandert. Maar hoe?

Je kunt meer bestuurders benoemen van de PVV, GroenLinks of Forum voor Democratie. Dan schaf je het partijkartel niet af je breidt het alleen uit. Partijkartel XL. Je kunt méér functionarissen laten kiezen door het volk te beginnen met de burgemeester. Maar méér stemmen leidt niet automatisch tot méér vertrouwen in de democratie zie de gang van zaken rond het Oekraïnereferendum. Een derde alternatief is het openbaar bestuur overlaten aan partijloze technocraten, zoals Forum voor Democratie bepleit. Dat lijkt me pas écht een recept voor een electorale revolte.

Kortom, iets doen aan het benoemingencircus: prima. Maar ik zie nog even niet hoe we daarmee het vertrouwen in het openbaar bestuur gaan herstellen. Tot die tijd hoop ik dat de bestaande democratische controle zn werk doet. Voor de NPO-baan van Van Dam is die gebrekkig. Maar burgemeester Marcouch kunnen ze straks gewoon wegsturen als hij er niets van bakt.

See omnystudio.com/listener for privacy information.