کتیبه‌ی بیستون - قسمت دوم

پیچ و خم

کتیبه‌ی بیستون، از کتاب پی‌یر لوکوک(۱۳۸۲)،‌کتیبه‌های هخامنشی ،‌ترجمه‌ی نازیلا خلخالی، تهران نشر فرزان روز . بند ۱ تا بند ۱۳

در قسمت دوم کتیبه‌ی بیستون از جایگاه مخصوص کتیبه به لحاظ جغرافیایی گفتیم و از معنی کلمه‌ی بیستون ، از جاده‌ی شاهی گفته شد و ترجمه‌ی آن به زبانهای مختلف و رمزگشایی آن توسط. سپس داستان گئوماته‌ی مغ یا همان بردیای دروغین را تعریف کردم. به روایت هردوت بردیا برادر کمبوجیه بوده که کوروش کبیر او را به فرمان‌روایی بخش شرقی ایران تعیین میکندو بابل را به کمبوجیه میسپارد. با این انتصاب در واقع کوروش هخامنشی جانشینی خود را به کمبوجیه میدهد. باز هم به روایت هردوت،‌ کمبوجیه به وزیر خود مخفیانه تصمیم میگیرد که بردیا را از میان بردارد و روایت دیگر این است که بردیا خودکشی میکند. پس از مرگ کمبوجیه،‌ گئوماته‌ی مغ خود را جانشین او مینامد و خود را بردیا برادر کمبوجیه معرفی میکند. داریوش در یکی از پر تنش ترین دوره‌ها وارد عرصه میشود تا مجدداً تخت و تاج را به هخامنشیان برگرداند. کتیبه‌ی بیستون روایتی از چگونگی سرکوب گئوماته و دیگر مدعیان تاج و تخت و شورشهایی است که در آِغاز بر سر کار آمدن داریوش صورت گرفته بود.

کتیبه‌ی بیستون سه زبانه است:‌فارسی باستان،‌ عیلامی و بابلی. نسخه‌ی اکدی/آشوری آن نیز برای ارسال به شهربانها نوشته شده بود که بعدها باستان‌شناسان بدان دست پیدا کردند.